Rijksmonumenten Geldrop

Fabrikantenwoning Bogardeind 25

FABRIKANTENWONING met aangebouwd KOETSHUIS en DIENSTWONING uit het einde van de negentiende eeuw, in Eclectische stijl gebouwd voor de Geldropse textielfabrikant A. van den Heuvel en Zoon. Het geheel is markant gesitueerd met een voorerf in de buitenbocht van het Bogardeind op de hoek met de Burghtstraat, aan drie zijden vrijliggend op het perceel. De noordgevel vormt de erfscheiding.

Omschrijving:

De hoofdbouw is een tweelaags blokvormig huis van vijf traveeën breed, onder schilddak met plat en hoekpilasters. Het heeft een risalerende ingangspartij van drie bouwlagen met balkon en torenachtig dak in trapeziumvorm met aan de voorkant een zinken oeuil de boeuf. Het huis wordt geflankeerd door links het koetshuis en rechts de dienstwoning, beide met rechthoekige plattegronden onder zadeldaken, waarvan de nok loodrecht op de straat staat, beide eenlaags en terugliggend ten opzichte van de voorgevel van de hoofdbouw. De architectuur van het geheel is symmetrisch van opzet. De gevels van het huis zijn gepleisterd en voorzien van rijke stucdecoraties. De pui van de voorgevel is op de begane grond gebosseerd evenals de gehele risaliet. Verder heeft het huis aan de voorkant een gekorniste kroonlijst en fries met stenen consoles en een cordonlijst. De muuropeningen op de begane grond zijn voorzien van rondbogen, op de verdieping van segmentbogen. Het hardstenen balkon boven de voordeur rust op zware stenen consoles. De bijgebouwen zijn opgetrokken uit handgevormde baksteen gemetseld in kruisverband. De voorgevels ervan zijn gepleisterd. De topgevel van het koetshuis heeft een getrapt fries, die van de dienstwoning is strak. Oorspronkelijk was hier de gevelbeëindiging identiek aan die van het koetshuis. De muuropeningen zijn voorzien van gemetselde hanekammen met afgeronde bovenhoeken.  Alle daken zijn gedekt met natuursteen schubleien. De hoekkepers hebben zinken dekranden. In het huis liggen twee kelders, een met een stenen gewelf en de ander met een houten balken plafond waartussen gemetselde togen. Gedeeltelijk zijn boven de later aangebrachte verlaagde plafonds de oorspronkelijke stucplafonds nog aanwezig. Voor het huis ligt een frontale stoep met hardstenen rand waartussen gele vierkante gebakken tegels met geometrische decoratie. Het erf is aan het Bogardeind afgesloten door een smeedijzeren hekwerk tussen gemetselde pilasters.

Waardering:

De fabrikantenwoning is van algemeen belang. Het object heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, namelijk de stichting van representatieve woningen in het bestaande dorpsbeeld; het is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de fabrikantenvilla. Het object is van architectuurhistorisch belang door de stijl en de detaillering, met name door de wijze waarop Eclectische motieven worden gebruikt ter verhoging van de representativiteit. Het huis is van belang vanwege de architectonische gaafheid van het exterieur. Het is van belang vanwege de architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid

* bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed