Geldrop - Mierlo - Zesgehuchten
1918
De
Spaanse griep.
In het laatste jaar van de 1e
Wereldoorlog brak op grote
schaal de “Spaanse griep” uit.
De ziekte werd zo genoemd omdat
de pers in Spanje, dat neutraal
was in deze oorlog, veel
aandacht besteedde aan de
ziekte. De griep is echter naar
alle waarschijnlijkheid vanuit
de Verenigde Staten overgebracht
door de Amerikaanse soldaten die
in West-Europa streden. Ook onze
omgeving werd getroffen. In
augustus werd de bijzondere
meisjesschool van de Eerwaarde
Zusters in Geldrop voor
onbepaalde tijd gesloten nadat
geconstateerd was dat ook daar
de griep had toegeslagen. Op
Grootbraakhuizen overleed kort
daarna een meisje van 13 jaar.
Mierlo werd vooral in de maanden
oktober en november getroffen.
In de meeste gezinnen kwam de
ziekte in lichte mate voor. Soms
was er sprake van een agressieve
vorm, waardoor verschillende
inwoners aan de Spaanse griep
overleden. In de afgelopen jaren
stierven er gemiddeld ongeveer 6
mensen per maand, in november
1918 alleen al 22.
De invloed van Pieters
Jelle Troelstra op het dagelijks
leven in Mierlo.
In november spoorde de
socialistische leider Troelstra,
tijdens een grote bijeenkomst in
Rotterdam, de arbeiders aan de
macht te grijpen in ons land.
Hierop volgde weer vele
demonstraties in het hele land
om trouw te betuigen aan de
koningin en regering. Op 17
november, uiteraard na de
Hoogmis, vond in Mierlo in het
Patronaat een protestvergadering
plaats. Er hadden zich ongeveer
500 leden verzameld van o.a. de
Textiel- en de
Drankbestrijdersvereniging, de
R.K. Kiesvereniging en de
Boerenbond. Twee weken later was
er zowel in het Dorp als op Het
Hout een grote demonstratie van
de leden van alle verenigingen
voorzien van hun vaandels en van
de schoolkinderen, alles getooid
in het oranje. Er liepen
militairen mee, evenals een
harmonie uit Helmond en een
fanfare uit Aarle-Rixtel. In
optocht trok men door het dorp,
waarna de burgemeester een motie
werd aangeboden om opnieuw trouw
te beloven aan koningin en het
wettige gezag. Alles was
georganiseerd door het Comité
van Recht en Orde onder
voorzitterschap van
hoofdonderwijzer F.G. Knaapen.
Na afloop bleef het comité
zitten met een nadelig saldo van
ƒ 65,-. Er werd tevergeefs een
beroep gedaan op de gemeentekas
om dit tekort aan te vullen.
Opmerkelijk is dat er in
Zesgehuchten en Geldrop geen
melding gemaakt werd van
protestacties.
Roken anno 1918.
De afdeling Eindhoven van het
Ned. Onderwijsgenootschap
schreef begin 1918 een brief
naar de schoolbesturen om
maatregelen te nemen tegen het
roken van jeugdige personen. F.
Tijssen, schoolopziener in het
district Eindhoven en tevens
wethouder in Geldrop, besloot
een enquête te houden onder de
kinderen van de openbare lagere
school in Geldrop. Hieruit bleek
dat 80% van de schoolkinderen
rookte, waarvan 60% met
toestemming van de ouders. De
raad voelde wel voor een
verordening, maar de praktische
uitvoering daarvan stuitte op te
veel problemen.
Of roken in die tijd zo’n groot
genot was is zeer de vraag. De
kwaliteit van de rookwaren kan
niet hoog geweest zijn. Er was
er een groot gebrek aan tabak.
In Mierlo werden veel
kersenblaadjes geplukt. Er waren
boeren die op een dag 500 kg
afleverden. Eén kilo bracht 10
cent op, dus een heel goede
bijverdienste. De bladeren
gingen naar een groentedrogerij
toe, waar ze klaar gemaakt
werden om als grondstof te
dienen voor de
“tabaksindustrie”. Zowel
Zesgehuchten, Geldrop als Mierlo
hadden één of meerdere
groentedrogerijen. Burgemeester
Verheugt van Mierlo had ook een
drogerij, waar hij 20 mannen en
5 jongens aan het werk had.
E.M.O. en S.A.L.M.O.
In Zesgehuchten kennen wij het
Emopad. Deze naam is afgeleid
van de afkorting E.M.O., dat
staat voor Eindhoven Met
Omstreken. Onder leiding van
burgemeester Kolfschoten van de
toenmalige gemeente Gestel werd
de vereniging E.M.O. opgericht,
die in Eindhoven en omgeving
belangrijke fietspaden aan wilde
leggen, niet alleen bedoeld voor
het werkverkeer maar ook voor
het toerisme. Dit pad liep zo
over Hoog Geldrop en de Emopad
richting Heeze. Op Hoog Geldrop,
waar nu bakkerij Van den Broek
gevestigd is, had dezelfde
familie in die tijd een café met
de naam “EMO”.
Café EMO |
In navolging van de pas
opgerichte vereniging E.M.O.
werd in 1918 S.A.L.M.O.
opgericht op initiatief van
pastoor Offermans van Lierop.
Deze vereniging wilde een goed
fietspadennet aanleggen in
Someren, Asten, Lierop, Mierlo
en Ommel. Burgemeester
Kolfschoten, die ook adviseerde
als vertegenwoordiger van de
A.N.W.B. Toeristenbond, was er
voorstander van om ook Helmond
in deze vereniging op te nemen
en daarmee te komen tot een
H.E.L.M.O., Helmond Met
Omstreken. Het initiatief werd
ondersteund door de betrokken
gemeentebesturen. De kosten
waren te overzien. De aanleg van
EMO kostte ƒ 300,- per km.
Hiervan werd de helft betaald
door de provincie en de andere
helft door de gemeente en de
vereniging.
|
|
